TAŞKÖPRÜ´DE DÜĞÜNLERDEN BİR ÖRNEK
KÖÇEKLİ KÖYLERİNDE DÜĞÜNLER
Taşköprü’nün düğün adetleri birbirine çok benzese de farklı özellikler de görülebilir. Köçekli ve bu köye yakın köylerde düğünlerin yapılış şekillerini , gelenek haline gelmiş özelliklerini anlatmaya çalışacağız.
Düğünlerden önce kız görme amacıyla uygun bir ortamda kız e oğlan tarafı bir araya gelir.Olumlu yaklaşımlar hissedilirse kız istemek için iki ailenin de tanıdığı kişilerle kız evi ziyaret edilir. Kız tarafı da evet derse söz kesilir ve söz bohçası verilir.Uygun bir zamanda şerbet içme diye adlandırılan nişan töreni yapılır.Nişan masraflarını kız babası üstlenir.Toplanan hediyeler ve özellikle paralar ise yine kız tarafına verilir.
Düğün tarihi Perşembe veya Pazar gününe gelmek şartıyla kararlaştırılır.Düğün yapılmadan önce imam nikahı mutlaka yapılır.Düğün için davetiye yerine dürü adı verilen kumaş veya benzeri hediyeler davet edilecek kişilere gönderilir.Dürü özellikle yakın akraba veya dostlara gönderilir.Eğer bir köyün tamamı düğüne çağrılacaksa o köylere ilan edilir, genellikle camilerde duyurulur.
Düğün Çarşamba günü kına gecesi ile başlar . Kına gecesi kadınlar kına yakarken erkekler de damadın köyünde toplanırlar ve kendi aralarında sazlı sözlü eğlenceler tertip ederler.Davul-zurna bu eğlencelerin vazgeçilmezidir.Eğlence bir evde yapılıyorsa davul-zurna oradadır.Birkaç evde yapılıyorsa evden eve gezerek herkesi eğlendirmek için dolaşır.Kına gecesi damat sağdıcı ile birlikte kına gecesinin yapıldığı yerde-köyde bulunur.Kına havaları ile birlikte yakılan kına eğlencelerle devam eder.
Düğün günü en telaşlı gündür.Erkek tarafının köyüne gelen konuklar davul-zurna ile karşılanır.Davul-zurna ekibi konukları düğün yerine kadar götürür ve yeni konukları karşılamak için hazır bekler.Daha sonra hep birlikte arabalarla kız almaya gidilir.Kız almaya haka gitme denir, gidenlere de hakçı.Haka giderken konvoy halinde gidilir.Eski konvoylar kağnılardan oluşurken günümüz konvoyları otomobillerden oluşmaktadır.Eski gelin arabası köyün en güzel mandalarının veya öküzlerinin çektiği kağnılar, yeni gelin arabaları ise en konforlu otomobillerdir.Gelin arabası en güzel şekilde süslenmiştir ve en önde gider.
Gelin köyüne vardıktan sonra gelen hakçılara yemek verilir.Davullu zurnalı eğlencelerden sonra gelin evine gidilir.Gelini almak için damat ve yakınları eve çıkarlar.Gelin odasının kapısı gelinin erkek kardeşi tarafından kilitlenir veya gelin sandığı üzerine oturulmak suretiyle alıkonulur.Damattan gelecek bir bahşiş veya hediye olmadan kapı açılmaz, sandık verilmez.Gelin alındıktan sonra dualarla evden çıkartılır.Evin kapısından çıkınca köyün çocuklarının bulunduğu yere damat tarafından bozuk para ve şeker atılır.Yola çıktıktan sonra veya köyün uygun bir yerinde bir sopanın ucuna iple bağlanan çiğ yumurta nişana dikilir.Tüfek menziline göre dikilen yumurtayı vuran damat babası tarafından ödüllendirilir.Bir tavuk,horoz veya kuzu ödül alabilir.
Damadın köyüne varınca eğlenceler daha bir hızla başlar.Gelenlere yemekler ikram edilir.Düğünlerin baş yemeği keşkek ve yahnidir.Eğlence yatsı namazına kadar devam eder.Damat ve arkadaşları hep birlikte camiye giderek yatsı namazını kılarlar.Namazdan önce damada güvey kınası yakılır ve beyaz bir bezle bağlanır.Damada yakılan kına sağdıcına da yakılır.Kılınan namazdan sonra ilahilerle ve dualarla damat evine gelinir.Kapıya kadar gelenlere tatlı ikramı yapılır ve yumruklarla , yumurtalarla damat gerdeğe girer.Gelin yüz görümlüğü almadan damada yüzünü göstermez.
Düğünün üçüncü günü semet günüdür.Semet günü damadın köyünde yapılır.Kız tarafı ve erkek tarafı uygun bir evde veya harman yerinde toplanarak hep birlikte eğlenirler.Bu eğlenceye gelen özellikle genç kızlar yöresel kıyafetleriyle gelirler ve bu kıyafetlere çeyiz adını verirler.
Düğün gününden bir hafta sonra damat, gelin, sağdıçın bulunduğu kafile kız evine el öpmeye giderler.Damat bu ziyaret sırasında önce hiç konuşmaz.Söyleyeceklerini sağdıç aracılığıyla söyler, ikram edilen yiyecekleri yemez, içecekleri içmez.Damada kayınpederi tarafından verilecek armağanlarla dili çözdürülür.Bu hediye bir hayvan olabileceği gibi tarla, bir ağaç veya herhangi bir hediye de olabilir.
Harun Reşit ŞİMŞEK
Taşköprü Halk Eğitimi Merkezi Müdür Yrd.
